بر اساس گزارش «خبرگزاری تونس آفریقا» تحت عنوان « اعتراض اقلیت شیعه در قیروان به تبعیض نسبت به حق قانونی آزادی مذهب وعقیده[1]»، برخی از اقلیت‌های منتسب به شیعه از سیاست‌های تبعیض‌گرایانه و محرومیت‌ها در جامعه قیروانی که اکثراً مالکی مذهب هستند، گلایه‌مند و معترض‌اند. درحالی‌که به نظر آنها طبق قانون اساسی کشور تونس حقوق اقلیت‌های مذهبی در آزادی مذهب و عقیده به عنوان امری شخصی تضمین شده است[2]. با این حال شیعیان همیشه  از آزار و اذیت‌های فیزیکی و کلامی که در دهه هشتاد میلادی زندان نیز به آن اضافه گردید معترض‌اند. برخی از شیعیان عقیده دارند که اقلیت شیعه در زمان حکومت بن علی در معرض تبعیض اجتماعی و یا سرکوب نبودند. اما پس از انقلاب 2011، با ظهور تندروهای انصار الشریعه، وضعیت شیعیان در تونس تغییر کرد. بطوریکه تکفیر شدند و مورد لعن و یا حداقل مورد شماتت قرار گرفتند و جملاتی مانند "شیعی .....افسوس که شما شیعی هستید" حتی ازسوی کسانی که روابط خوبی با شیعیان دارند، بسیار شنیده شد.

از طرف دیگر، برخی از سنی مذهب‌های تونسی تأکید دارند که مردم سنی در مقابل شیعیان با احتیاط رفتار می کنند تا به تعبیرشان جامعه تونسی دچار اختلاف نشود. تعدی کلامی و فیزیکی بر علیه افراد و خانواده‌های شیعی ادامه دارد، به طوری که گاهاً فرد همسر خود را پس از اینکه به تشیع خود اعتراف کرده طلاق داده است. بر همین اساس اغلب شیعیان سعی می‌کنند اعتقاداتشان را در خانه هایشان مخفی نگه دارند و اغلب مراسم مذهبی خود مثل عزاداری امام حسین (علیه السلام) و دعای کمیل و سخنرانی های مذهبی را در منازل و به صورت نامحسوس برگزار می کنند.

با این احوال برخی از شیعیان علی‌رغم همه فشارها، مسئله تشیع خود را در جامعه پنهان نمی کنند؛ زیرا  به زعم آنها قانون اساسی تونس حقوق فردی و شخصی افراد را تضمین کرده است. آمار سفرهای تونسی‌ها به مقصدهای نجف، کربلا (حج شیعیان!) و ایران نشان می دهد تعداد شیعیان در قیروان به 3000 هزار نفر در سال 2015 رسیده است[3].

در این رابطه، سخنگوی رسمی دادگاه‌های بدوی شهر قیروان آقای «سمیر حمودی» توضیح می‌دهد که خصوص نقض حقوق  شیعیان در تونس در دادگاه‌ها هیچگونه آمار دقیقی در دست نیست، چون  قانون تونس حقوق آنها را تضمین می‌کند و مجرمان را مجازات می‌کند. همچنین به گفته اداره منطقه‌ای امور دینی، آمار دقیقی از تعداد شیعیان در قیروان وجود ندارد.

از سوی دیگر، عده‌ای  گسترش  دعوت به تشیع در تونس را  به عنوان زنگ خطری توصیف کرده‌اند که  باید کنترل شود. ازجمله امام مسجد جامع عقبه ابن نافع در قیروان آقای «الطیب الغزی» تأکید کرد که این مسئله به معنای "پدیدار شدن فتنه پنهان" است. همچنین نویسنده‌ای دیگر از انجمن امامان قیروان توصیه‌هایی برای انتخاب واژه‌ها و اصطلاحات در سخنرانی‌ها و منابر برای جلوگیری از درگیری های فرقه‌ای ارائه داده و تاکید کرده که موضوع تشیع در تونس مطرح نیست و نباید مطرح شود.

توضیح:

- تهیه گزارش اجتماعی از این دست در تونس که با مصاحبه با شیعیان، از نگرانی‌ها و مشکلات آنها سخن گفته شود، تا به حال غیرمعمول بوده است.

- اکثریت جمعیت تونس را سنی‌های مالکی تشکیل می‌دهند. سیاست حاکمان تونس در طول تاریخ این بود که جز مذهب مالکی، مذهب دیگری رواج پیدا نکند. مذاهب «شیعی»، «حنفی» و «اباضی» ـ شاخه‌ای از خوارج ـ نیز در این کشور زندگی می کنند.

- مذهب تشیع در تونس مذهب غریبی نیست. افرادی نظیر «محمد التیجانی السماوی» و «مبارک بعداش[4]» از جمله کسانی هستند که از تونس برخواسته‌اند و برای ترویج و تبلیغ مذهب تشیع فعالیت‌های گسترده‌ای داشته‌اند. آنها بارها به ایران سفر کرده‌اند و با مقام‌های ارشد ایرانی دیدارهای مکرر و متعددی انجام داده‌اند.

- شیعیان تونس بیشتر در جنوب این کشور و مناطقی مانند «قفصه»، «قابس»، «سوسه»، «مهدیه» و نیز شهر «تونس» پایتخت این کشور زندگی می کنند.

- اکثریت مردم تونس به جز سلفی‌ها که از جایگاه اجتماعی در جامعه تونس بهره‎ای ندارند، به اهل بیت علیهم السلام محبت و ارادت دارند. ولی تشیع مذهبی کم است زیرا آنها در طول تاریخ همواره مخفی و دور از انظار بوده‌اند و همین باعث شده که اکنون هم از ظهور و بروز بترسند.

- تشیع در اجتماع تونس کمتر یک پدیده عمومی است، بلکه بیشتر یک سری حالات فردی است که در هر زمان و مکان وجود دارد.

-  اکثر شیعیان اذعان دارند که وضعیت‌شان در زمان حکومت «زین العابدین بن علی» به ویژه در اواخر آن، به مراتب بهتر از بعد از انقلاب بوده است و کمتر مورد آزار و اذیت قرار می‌گرفتند. سیاست بن علی این بود که تا جایی که به حکومت دیکتاتوری‌اش ضرر نرساند فعالیت دینی و اسلامی را آزاد بگذارد. به عنوان نمونه، جایگاه «دانشگاه زیتونه» که نماد اسلامی کشور تونس به شمار می‌رود را ارتقا داد، رادیو قرآن راه اندازی کرد، به مراکز قرآنی (در حد حفظ و قرائت) کمک می‌کرد و نیز تلاش می نمود تقید شخصی خود به ظواهر شرع (مانند رفتن به حج) را به مردم نشان دهد. هرچند در واقع سیاست ضد دینی گذشتگانش را حتی، گاهاً به صورت کاملاً نمایان، ادامه می‌داد. نتیجه اقدامات لائیک حکومت بن علی و اسلافش در تونس، این بود که برخی از مسلمانان آن کشور ـ علیرغم آنکه بسیار علاقمند به دین و قرآن هستند- نگاهشان نسبت به دین نگاهی سکولار است.